Begrotingsvergadering Gemeente Gilze en Rijen, 4 juli 2024;
Beste aanwezigen,
Toen ik enige tijd geleden begon na te denken over de perspectiefnota, wilde ik het eigenlijk
vooral over een paar dingen hebben: bloemetjes en bijtjes, zaad en wippen…. Van tegels
natuurlijk!
Maar goed, kan dat in deze tijd nog wel? Ik heb er maar even over nagedacht, want ja: daar
móéten we het over hebben.
Maar voordat ik daar verder over vertel, wil ik jullie meenemen naar de Oosterhoutseweg 55,
De Vijf Eiken. Daar staat een zomerlinde uit 1860-1870. Laatst heb ik eens enige tijd naar
die boom staan kijken en ik besefte me wat een hoeveelheid van gebeurtenissen deze boom
heeft gezien en meegemaakt. Ik werd op feiten gedrukt die heel logisch zijn. Maar soms
moet je je daar weer even van bewust worden.
Namelijk: wij zijn passanten in dit leven. En alle keuzes die wij maken beïnvloeden het
verleden, het heden en de toekomst. Ons Gilze- en Rijense erfgoed moeten we koesteren.
Bij alle keuzes die we maken moeten we ons goed beseffen wat dit voor toekomstige
generaties betekent. En daarmee kunnen we ons mooie erfgoed, waar we trots op mogen
zijn, toekomstbestendig maken.
Met die blik hebben wij ook genoten van de opening van de 11 nutskasten die nu voorzien
zijn van historisch beeldmateriaal. De foto’s maakten bij de aanwezigen allerlei verhalen los
over alles wat er vroeger en nu wel of niet was en is. Kinderen waren trots dat hun huis al zo
lang geleden er stond. Het fysiek zichtbaar maken van alles wat er tot op heden in onze
gemeente is gebeurd, creëert bewustzijn over erfgoed, én het ziet er gewoon hartstikke leuk
uit.
We hopen dan ook dat dit succes kan worden voortgezet en dat Enexis en Ziggo niet meer
tegen gaan werken. Binnenkort start het jubileumjaar 500 jaar Rijen, waar een fors budget
voor is gereserveerd. Wij vragen het college, dat wanneer dit budget niet op wordt gemaakt,
het aantal bestickerde nutskasten uit te breiden. Zo vieren we allemaal 500 jaar Rijen langer
dan een jaar. Graag hierop een reactie van het college.
Maar goed, ik had beloofd dat ik jullie zou meenemen in de bloemetjes, bijtjes, zaad en
tegelwippen. En ik wil jullie natuurlijk niet langer in spanning houden. We zitten middenin de
hoogtijmaanden van onze bloeiende natuur. En dat is een feestje. Want als je om je heen
kijkt dan zie je dat onze gemeente echt aan het veranderen is: de boomspiegeladoptie is een
succes en op steeds meer plekken zie je kale zandgronden bij boomspiegels veranderen in
biologische, inheemse paradijsjes voor de insecten. Het maai-mei-niet-beleid wordt beter
uitgevoerd, ook al zorgt dat nog steeds voor vragen bij onze inwoners. We doen weer mee
met het NK Tegelwippen, waarbij we nu voor het tweede jaar op rij bewustzijn creëren over
de mooie dingen die het onttegelen brengt. En ja, er is nog steeds ruimte voor verbetering,
maar de zaadjes zijn geplant, de bloemetjes en bijtjes zijn blijer, en de tegels worden steeds
meer gewipt. En daar moeten we het over blijven hebben.
We zijn dan ook blij dat er eindelijk een initiatief voor het Wolfsweidepark ligt en er extra
groenimpuls wordt gegeven aan dit stuk Rijen. We zorgen voor een stuk veiligheid, diversiteit
en woningbouw voor de vleermuizen en uilen. Maar waar we ons wel zorgen om maken, is
wederom het personeelstekort om dit plan uit te voeren, en dat ook nu slechts een deel van
de beschikbaar gestelde 40.000 euro wordt gebruikt. Er liggen mooie plannen en dit geld is
al heel lang gereserveerd. Wij roepen de wethouder dan ook het beschikbare budget voor de
bestaande plannen volledig te gebruiken.
De grootste frustratie op groengebied is nog steeds een gebrek aan een groenvisie, een
herzien boomwaarderingssysteem en kapbeleid. Wij worden al twee jaar lang beloofd dat we
dit zo snel mogelijk gaan zien. Er lag een plan, toen was er geen capaciteit om dit te laten
zien, en nu is er capaciteit maar met heel weinig uren. Wij willen een toezegging van de
wethouder dat wij alle drie de plannen voor het einde van 2024 gaan bespreken. Want langer
wachten kan echt niet meer.
Dan van de woningbouw voor vleermuizen naar de woningbouw voor onze inwoners, en met
name jongeren. Laatst sprak ik met Sylvia, een jonge meid van 25 die met haar vriend een
huis zocht in onze gemeente. Dat is een behoorlijke uitdaging. Maar ze vertelde mij dat
dankzij de starterslening en de duurzaamheidslening het makkelijker werd voor hun om iets
te vinden, en mee te kunnen in deze tijd waarbij verduurzaming echt nodig is. Wij zijn dan
ook blij dat deze twee hulpmiddelen er voor onze inwoners zijn en dat het ze ook echt helpt.
Ondertussen is Energie Gilze en Rijen dagelijks keihard bezig om verduurzaming van
woningen te vergemakkelijken. Onze dank hiervoor. Maar ook voor de ondernemers in onze
gemeente, die achter de deuren al allerlei maatregelen nemen om te verduurzamen. Ga zo
door! En om te eindigen met de woningen die nog gebouwd moeten worden om onze
jongeren en ouderen te voorzien, dienen wij een motie in om uitbreiding van intensieve
veehouderij ten behoeve van woningbouw en leefklimaat te beperken en de gezondheid van
onze (toekomstige) inwoners voorop te stellen aan het economisch gewin van intensieve en
vervuilende veehouderij.
Ik kom bijna aan bij het laatste punt van onze voordracht, het gevreesde ravijnjaar. Maar
eerst heb ik nog een vraag aan de wethouder en wil ik jullie nog meenemen in een iets waar
wij als raad en gemeente echt trots op mogen zijn.
Allereerst een vraag over de Kloosterstraat in Rijen. Gepland is om deze in 2025 en ‘26 op
de schop te nemen. Wij willen benadrukken dat deze straat, gelegen naast basisschool de
St. Jozef, een heel gevaarlijke straat, vooral tijdens de openings- en sluitingstijden van de
school. Zowel voor de leerlingen van de St. Jozef als de leerlingenstroom richting De
Brakken. Ons nadrukkelijke verzoek is om bij de uitvoering van de werkzaamheden ook de
verkeersveiligheid op de kruispunten op en rondom de Kloosterstraat mee te nemen,
specifiek op de hoek Burgemeester Sweensplein/Kloosterstraat en Pastoor
Oomenstraat/Burgemeester Sweensplein. Helaas kan ik inmiddels zeggen dat ook ik twee
dagen geleden ervaringsdeskundige ben geworden en daar op het nippertje een ongeluk
heb vermeden met mijn tweejarig zoontje voorop op de fiets. Ga hiervoor in gesprek met de
buurtvereniging, het schoolbestuur en andere inwoners en omwonenden van de
Kloosterstraat. Graag een bevestiging hiervan van de wethouder.
Daarnaast zien we dat onze gemeente bestaat uit een betrokken gemeenschap die
ontzettend veel tijd steekt in mantelzorg, vrijwilligerswerk en de organisatie van lokale
evenementen zoals de Avondvierdaagse. Dit is een kracht die we moeten blijven koesteren.
We zijn dan ook blij met de uitbreiding van de meedoenregeling waarmee we hopen dat
steeds meer mensen uit onze gemeente mee kúnnen doen. En meedoen in een hechte
gemeenschap is voor ons dusdanig belangrijk, dat wij een motie indienen om de gevraagde
jeu de boulebaan bij het nieuw te realiseren skatepark aan de Moerstraat in Rijen te
verwezenlijken.
Dan tot slot het ravijnjaar, want daar kunnen we niet omheen. Het feit is dat wij op korte
termijn keuzes moeten maken wat we wel en niet moeten doen, en welk ambitieniveau wij bij
moeten stellen. Achter de schermen wordt hier door onze ambtenaren al hard aan gewerkt.
Wij zullen als partij kritisch kijken naar welke projecten er liggen en waarom we voor
sommige samenwerkingsinitiatieven nu meer moeten gaan betalen, en of we er nu wel echt
aan mee moeten doen. Het Van Gogh Nationaal Park is er hier een van. Hebben wij hier als
gemeente echt iets aan? En wat kost dit voor onze medewerkers aan capaciteit die anders
elders voor wordt ingezet? We zijn benieuwd naar het antwoord van de wethouder hierop.
We zijn blij dat de motie fysiek loket als pilot wordt uitgevoerd, en hopen dat er goede
onderlinge afstemming is tussen de betrokken afdelingen.
Verder hopen we dat met de keuzes die we maken er op dagelijkse basis zo min mogelijk
impact merkbaar is voor onze inwoners. Wij dagen het college ook uit om niet de makkelijke
keuzes op korte termijn te maken. Dat de mensen die altijd de dupe zijn wéér worden belast.
We wijzen daarmee op de sectors kunst, cultuur en sport. Wij zullen dan ook alle keuzes uit
deze perspectiefnota tegen het licht houden na de raadsinformatie op 30 september en
willen als raad de mogelijkheid hebben om nadien noodzakelijke knopen door te hakken.
Daarom dienen wij de motie ‘Perspectief op en na het ravijnjaar’ in.
En om dan met kunst en cultuur te eindigen:
We lezen in de perspectiefnota dat het kunstwerk ‘ineengestrengelde zwanen’ moet worden
gerestaureerd. En wanneer je door de gemeente loopt en oplet wat de status is van onze
kunst in de openbare ruimte, dan schrik je. We hebben een motie aangenomen om de
kunstvisie te herzien, en kunst in de openbare ruimte en het beheer hiervan hierin op te
nemen. Maar dat duurt nog wel even. Ondertussen loopt er een groep inwoners en
kunstenaars in onze gemeente rond die staan te trappelen om een kunstwerk te adopteren
en deze, na de juiste instructie te hebben ontvangen, te onderhouden. We hebben het hier
over klein onderhoud zoals met regelmaat poetsen. Een initiatief net als de
boomspiegelactie, maar dan gericht op kunst. Wij denken dat deze vrijwillige inspanning ons
als gemeente fysiek en qua capaciteit zal helpen. Zeker met de blik op het ravijnjaar waarbij
we moeten bezuinigen maar toch het aanzicht van Gilze en Rijen goed willen houden.
Daarom dienen wij een motie in om kunstwerkadoptie te onderzoeken en samen met
bevlogen inwoners zorg te dragen voor onze openbare kunst. We zien nu al bij de
boomspiegels wat voor een succes dit kan hebben.
Want om af te sluiten met de woorden waarmee ik begon: koester wat je hebt, verbeter wat
verbeterd kán worden, en wees je bewust welke invloed onze keuzes hebben op de
toekomst.
Hits: 409