Raadsvergadering 11 juli 2022;
Op de eerste plaats gaat onze dank uit naar de ambtenaren van de ABG die deze perspectiefnota 2023 hebben samengesteld, en zorg hebben gedragen voor de 1e turap 2022. Verder hebben wij de carrousel als zeer prettig ervaren en zijn onze vragen en opmerkingen beantwoord.
Voorzitter, 16 maart j.l. hebben de inwoners een duidelijk signaal afgegeven. Men was vooral in Rijen ontevreden over het gevoerde beleid. Aan Groen Gilze Rijen (GGR) samen met onze coalitiepartners de taak om hier goed naar te luisteren. In het coalitieakkoord hebben wij daar rekening mee gehouden.
Intro
Voorzitter, We beseffen dat in Europa, 77 jaar na WO2, een oorlog gaande is, in de Oekraïne. Voor veel generaties is leven in vrijheid een doodnormale zaak. Maar heel langzaam komen de gevolgen van die oorlog dichterbij. Wij denken aan de stagnerende graanproductie, de slinkende gasvoorraden, de verslechterende internationale verhoudingen. En al het menselijke leed dat elke dag burgers aangedaan wordt.
Ook Corona is nog niet verdwenen, de besmettingen stijgen weer en de maatregelen voor de winterperiode staan op stapel.
Kortom, deze invloeden hebben ook economische gevolgen. Zoals iedereen kan zien jaagt dit de inflatie enorm aan. De moeilijkheden met het verkrijgen van materialen, is maar een van de signalen. En dan spreken we nog niet over het tekort aan personeel.
Perspectief voor Gilze en Rijen
Niettemin, hebben we voortvarend de eerste stappen in de nieuwe coalitieperiode gezet. We hebben alle taken bekeken. We hebben afscheid genomen van 4 wethouders ook al was hier al een flink bedrag voor gereserveerd.
Als Groen Gilze Rijen hebben we verantwoordelijkheid genomen voor de ontwikkeling van de ABG.
Voor ons was de eerste prioriteit ‘rust’ brengen en zoeken naar stabiele voorwaarden voor nieuw groen beleid. Wie natuur, milieu en economie in een gezonde balans wil ontwikkelen heeft daarvoor een vooruitziende blik nodig. We starten daarom met het slaan van piketpalen en gaan werken aan een visie, een positiebepaling in een groeiend verstedelijkt gebied. De energietransitie zal daarin een grote rol spelen. De veranderingen in het klimaat treden steeds dringender op de voorgrond.
Op korte termijn zullen we een toekomstvisie dienen te ontwerpen: waar willen we heen met Gilze en Rijen? Wat daar vooral belangrijk bij is: regie en overzicht. We hebben geen behoefte aan tien visies, maar wel een consistente en coherente visie waarin zaken bij elkaar gebracht worden die de autonomie van gemeente onderstrepen. Waarin aandacht besteed wordt aan de oprukkende verstedelijking. Hoe verhoudt zich Gilze Rijen, ook in ABG-verband, zich tot Tilburg, Oosterhout en Breda? We zullen onze positie op heldere wijze moeten bepalen.
Vergroening
De wereld groener maken, vergt een omslag in mentaliteit. Wat is een boom of struik mij waard? Die afweging wordt zelden gemaakt. In Gilze en Rijen is de verhouding groen tegenover verstening behoorlijk uit balans. Veel gebieden zijn in particuliere handen, dat betekent dat de overheid weinig instrumenten heeft om bosgebieden, parken en landgoederen aan te leggen. Natuur werd tot voor kort niet gezien als een economische waarde en dus ook niet meegenomen in de afwegingen om de leefbaarheid van onze omgeving te verbeteren. Wij vinden dat die methode van denken veel belangrijker moet worden. Als we een nieuwbouwwijk gaan inrichten dienen we aan de opgenomen natuur een prijskaartje te hangen. Wij weten dat het veranderingsproces een lange adem vraagt, wie enkel op de korte termijn zijn beleid afstemt, komt bedrogen uit, en verandert weinig. De plannen dienen ook vanuit de burgers zelf te komen, een constructieve wijze van participeren. Zonder meewillend draagvlak kunnen er geen veranderingen doorgevoerd worden. Dat geldt voor zowel de ‘Basis op orde’, als voor de vergroening in alle kerndorpen.
Basis op orde
Als eerste aanzet – een prioriteit voor GGR – hebben wij de plekken in kaart gebracht waar sprake is van ‘nodig onderhoud hier te doen’. De foto’s die we gemaakt hebben, geven een goed inzicht in hoe het groen er in de gemeente bijligt. In Rijen vinden wij de staat van onderhoud ‘onder de maat’.
Wolfsweide
Voor Rijen is Wolfsweide een experimenteel gebied, dat wellicht omgetoverd kan worden tot een parklandachtige inrichting waarin die ‘economische waarde’ zichtbaar gemaakt kan worden. En daar zetten we de komende jaren op in.
Gezondheid
De provincie Noord-Brabant is geschrokken, want de levensduur van Brabanders staat er niet best voor. De buitenlucht is pover.
De slogan van Den Bosch is dan ook: 3 jaar erbij voor Brabanders!
Ook wij als gemeente Gilze en Rijen moeten meer op de gezondheid van de inwoners letten. We slaan te vaak goede en gedegen adviezen van bijvoorbeeld de GGD in de wind. Woonwijken en milieuvervuilende (agrarische) industrieën gaan niet samen.
Rijk, Provincie en gemeente zouden voorbereidingen moeten treffen om saneringen op dat terrein snel en vakkundig aan te pakken. In ons ruimtelijk beleid is vooruitzien noodzaak, de Omgevingswet biedt met betrekking tot gezondheid nieuwe regels, en dat moeten we serieus nemen.
Spoorzone
Ook de stationsomgeving met de onderdoorgang is een van de lopende trajecten waar de financiën een grote rol spelen. We zijn in afwachting van de second opinion en we weten dat de ooit afgesproken 10 miljoen allang gepasseerd zijn. Neem daarbij het risico wat op ons conto komt. Hoe zie je dat nu in het juiste perspectief? Ook dit is een hete aardappel die je niet eindeloos vooruit kan blijven schuiven. Wat is de invloed op de begroting van 2023 en de komende tussenrapportage 2022. In het bedrijfsleven spreekt men in dit soort onzekere omstandigheden van een winstwaarschuwing.
Huisvesting
Daarnaast is er ook de huisvesting ABG en de bestuurszetel een belangrijk onderwerp. Momenteel wordt door HEVO een onderzoek gedaan naar verschillende scenario’s. Afhankelijk van wat dit opbrengt en wat de eventuele kosten zijn, kun je jezelf ook hier de vraag stellen hoe zien we dit in het juiste perspectief?
Wijken
We zijn na een lang voortraject begonnen met de gedeeltelijke nieuwbouw en renovatie in Rijen-Zuid. GGR ziet hier een mogelijkheid om deze wijk letterlijk en figuurlijk weer opnieuw op de kaart te zetten. Er is daar een modelwoning die de komende twee jaar ook als buurthuis gebruikt mag worden. Leystromen faciliteert dat, en onderzoekt of er aansluitend behoefte is aan een definitief wijkcentrum. De dorpsverbinder heeft om activiteiten met de bewoners te organiseren financiële ondersteuning nodig. Ook de inclusie dient nadrukkelijker op de agenda gezet te worden. De internationale richtlijnen mogen hier meer aandacht krijgen.
Wij hebben hier ook bij het college extra aandacht voor gevraagd.
Rijen Noord-Oost is ook een wijk waar we nu eindelijk gaan beginnen. Ook hier vragen wij extra aandacht omdat dit een voorbeeld wordt hoe we in de toekomst andere buurten en wijken gaan inrichten.
Sportaccommodaties
Kijkend naar de toekomst hebben wij als gemeente een voorbeeldfunctie te vervullen. Daarom heeft GGR van begin af aan ingezet op het realiseren van een nieuwe sporthal ‘Achter de Tuintjes’ voor Gilze. We beseffen dat je voortdurend keuzes zult moeten maken, zeker daar waar het betreft duurzaamheid. Bij sporthal ‘Achter de Tuintjes’ is de keuze: zo duurzaam als mogelijk. Ook wordt er voor gekozen om dit op verzoek van omwonenden en sporters op dezelfde locatie te doen. Deze sporthal heeft dan ook een functie als evenementenhal. Het is een grote investering dat realiseren wij ons terdege, samen met het nieuwe centrum draagt het in vele opzichten bij aan de toekomst van Gilze.
De sportaccommodatie Rijen – de Margriethal – wordt nu voortvarend aangepakt. Na de vakantie hopen we dat de open vlakte in samenspraak met de omwonenden alsnog een goede invulling krijgt.
Centrumplan Rijen
Naast de architectonische verfraaiing van het centrum van Rijen, verwachten wij dat het Wilhelminaplein een belangrijke impuls krijgt, met veel levendig groen. De dode boom die nu op de locatie te zien valt, maakt ons boos. Het is een verwijzing naar nonchalance met betrekking tot onze groene omgeving. We gaan in de komende bestuursperiode het paard niet achter de wagen spannen. Gilze Rijen in het dynamisch groen, dat zal toch echt waargemaakt moeten worden. Een strikter realistisch kapbeleid, en waar een kans aanwezig is prioriteit verlenen aan een leefbaar centrum. Ook daar hoort een nieuw ruimtelijk beleid bij, zodat de uitgangspunten op een creatieve wijze verankerd worden.
Cultuurcoach
Cultuurcoaches zijn bruggenbouwers. We hebben dat ingebracht om culturele activiteiten onder de aandacht te brengen. Hierbij valt te denken aan kennismaken met muziek, literatuur, nieuwe media, beeldende kunst, dans en theater, maar ook aandacht voor het culturele erfgoed.
Sociaal Domein
Alle inspanningen rond werk, participatie, zelfredzaamheid, zorg en jeugd vallen onder een wettelijk regime dat opgebouwd is door Wmo 2015, de Participatiewet, Jeugdwet en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Al die zorgtaken moeten voor minder geld gedaan worden, en daar zit ook het knelpunt. Wat we zien is dat de administratieve lasten veel te hoog zijn, dat de centralisatie ongemerkt de beleidsvrijheid beperkt. De vraag is of de decentralisatie van overheidstaken voldoende gewaarborgd zijn, zeker gezien de financiële randvoorwaarden. Hoe staat het met de langetermijnvisie?
Financiën
Voor de gemeente Gilze en Rijen geldt dat het economische tij onzeker is. Alle omliggende dorpen en steden hebben door Corona minder uitgegeven dan was voorzien. Een vrij logisch gevolg van het financiële beleid rond Covid19. Toch valt er niet op de borst te kloppen. Ook al heeft de Rijksoverheid tot 2026 een redelijke financiële buffer gegarandeerd, dat wil niet zeggen Gilze en Rijen op zijn lauweren kan gaan rusten.
De grondpositie vraagt de komende jaren veel aandacht want anders zijn de mogelijkheden om woningbouw te realiseren wel zeer beperkt. De reserves zijn in onze ogen miniem te noemen. Wij vinden ze te mager, zeker als we dat afzetten tegenover de Spoorzone-ontwikkeling.
Voorzitter, de perspectiefnota geeft traditioneel naast lopende zaken ook de gelegenheid om naar de toekomst te kijken. Dat hebben we in ons betoog gedaan. Maar wat GGR betreft mag de volgende Perspectiefnota en het daarop gebaseerde beleid een heel stuk groener zijn, want het is niet voor niets dat een van de speerpunten de ‘basis op orde’ is. We weten allemaal dat de groenvoorziening met het wisselen van Diamant naar Brouwers groenvoorzieningen tijd heeft gekost. Als je de moeite neemt om eens door onze vier kernen te fietsen of te wandelen. Dan is het toch duidelijk dat de kwaliteit die wij samen afgesproken hebben, nog veel energie zal vragen.
Samenvattend
Waar wij als Groen Gilze Rijen (GGR) vooral op inzetten is: realisme, en in tweede instantie: afwerken van lopende projecten.
Een groene ambitie vraagt een lange adem en doorzettingsvermogen, daarnaast hopen wij dat de kansen die we zien, op termijn gerealiseerd kunnen worden. Duurzaamheid draait om drie kernbegrippen: mens, milieu en economie. Wij hebben daar leefbaarheid en gezondheid aan toegevoegd. Op zoek naar evenwicht: of met andere woorden. ‘Breek de natuur niet sneller af dan de tijd die nodig is om te herstellen’.
PvS/BB
Hits: 112